มาทำความรู้จักโลหะใบมีดกันดีกว่าครับ มีดลับยาก มีดลับง่าย แข็งเท่าไหร่

สวัสดีครับ

วันนี้มีข้อมูลมาเสริมให้ดีกว่าครับ กับบางคำถามที่เจอบ่อย ครับ โดยเฉพาะ มีดสแตนเลสที่มักเจอคำถามว่า หินลับมีดนี้ ลับมีดสแตนเลสได้ไหมครับ หรือ ทำไมได้ยินว่ามีดสแตนเลสลับยาก แต่พอลับแล้วก็ลับง่ายดีนี่ครับ หรือ มีดโลหะนี้ดีไหม ลับง่ายกว่ามีดอื่นไหมครับ ผมเลยคิดว่าเอ้ จริงๆคำถามนี้สร้างความสงสัยให้หลายคนจริงๆครับ งั้นอะไรทำให้มีดนี้ลับง่ายหรือยากกันแน่เอ่ย มีปัจจัยสองอย่างครับ คือ ส่วนผสมของโลหะ และ อีกส่วนคือความแข็งของโลหะใบมีดที่หลังจากกระบวนการอบชุบแข็งแล้ว มีความแข็งที่เท่าไหร่ครับ

อย่างแรกเลยคือส่วนผสมโลหะนะครับ บางท่านอาจจะเคยรู้สึกว่ามีดที่ขึ้นสนิมได้มักจะลับง่าย หินกินโลหะได้ไวกว่ามีดสแตนเลสบางรุ่น อันนี้จริงครับ แต่ก็ไม่ทั้งหมดครับ คือ ส่วนผสมโครเมี่ยมที่เมื่อโดนความร้อนอาจจะทำให้เกิดการรวมตัวกับคาร์บอนในโลหะเกิดเป็นโครเมี่ยมคาร์ไบด์ ซื่งแข็งมากอาจจะต้านการกินของหินลับมีดได้ครับ แต่ปกติจะเป็นมากกว่าในโลหะไร้สนิมที่มีส่วนผสมคาร์บอนสูงครับ แต่โลหะมีดที่ส่วนผสมคาร์บอนต่ำในมีดราคาถูกเช่นมีดตลาดนัด ก็จะลับง่ายครับ ไม่ได้ยากกว่ามีดเหล็กแต่อย่างใดครับ

คราวนี้อย่างที่สองนะครับ อันนี้เริ่มจะพูดถึงคุณภาพโลหะมากขึ้นแล้วครับ เพราะใบมีดที่มีส่วนผสมพิเศษและมีคาร์บอนในโลหะเกิน 0.5% ไปจนถึง สูงแตะ 1% เป็นโลหะที่ชุบได้แข็งมากครับ และนอกจากนี้จะยังส่วนผสมโลหะเพิ่มเติมเสริมคุณสมบัติต่างๆเช่น ต้านการเสียดสี เพิ่มความเหนียว และยังแกร่ง เช่น vanadium, molybdenum, chromium และอีกหลายตัวตามแต่บริษัทผู้ผลิตโลหะจะคิดค้นครับ แต่ข้อนี้สำคัญที่ความแข็งครับ ถ้าเทียบแบบง่ายๆให้เข้าใจได้ คงต้องแยกประเภทมีดที่เราหาได้ในประเทศไทยดีกว่าครับ เช่น ถ้ามีดตลาดนัด ที่ด้ามดำๆราคาไม่ถึงร้อย พวกนี้ปกติจะเป็นสแตนเลสเกรดล่างๆ ทำความแข็งได้น่าจะต่ำกว่า 50 hrc ครับ ข้อดีคือราคาถูก หาง่าย ลับง่าย ไม่เป็นสนิม แต่มีดไม่แข็งครับ รักษาคมได้นิดหน่อย พอใช้แก้ขัดได้ครับ ส่วนมีดถัดมาที่เราเจอบ่อยที่ราคา 150 – 750 บาททั้งหลายเกือบทุกยี่ห้อ หัวม้าลาย นกนางนวล ตราแรด และอีกหลายๆตัวใช้โลหะ 3cr13mov เกือบทั้งหมดครับ แข็งไม่เกิน 53 hrc มีดนี้ยี่ห้อไทยจริงนะครับ แต่ผลิตและนำเข้าจากประเทศจีนเกือบทั้งหมดแล้วทั้งนั้นครับ และ 3cr13mov ก็เป็นโลหะตัวล่างของจีนที่นิยมใช้กับมีดนี้ครับ ข้อดีคือราคาถูกรักษาคมได้ปานกลางและก็ใช้งานได้ดีกว่ามีดตลาดนัดครับและก็ยังลับง่ายอยู่ครับ ลำดับต่อมาคือมีดเยอรมันครับ มีดกลุ่มนี้จะมีราคาตั้งแต่ 950 – 6600 บาทเลยครับ และราคาอาจสูงได้เมื่อขายเป็นชุด ราคาหลักหมื่นเลยทีเดียว ต้องบอกว่าแพงครับ ( อาจจะแพงเกินเหตุไปด้วย ครับ เหมือนโดนปั่นราคา 555 ) มีดกลุ่มนี้จะใช้โลหะ X50 , 1.4116 , 5cr15mov ทั้งสามชื่อเป็นโลหะกลุ่มเดียวกัน จะว่าเป็นโลหะส่วนผสมเดียวกันเลยก็ว่าได้ครับ แต่ผลิตจากคนละบริษัทครับ เลยต้องใช้ชื่อต่างกันเหมือนติดลิขสิทธิ์น่ะครับ เหมือนโตโยต้า และ อีซูซุ ผลิตรถกระบะเหมือนกันแต่ใช้ชื่อรุ่นเหมือนกันไม่ได้แบบนั้นเลยครับ โลหะกลุ่มนี้ทำความแข็งได้ 56-57 hrc ครับ แข็งกว่ามีดบ้านเราขึ้นไปอีกนิดครับ ข้อดีคือแข็งรักษาคมได้ดี และด้วยมีดมีความแข็งมากขึ้น มีดเยอรมันจึงมักจะลับตั้งคมมาที่ 18 องศาครับ เพื่อความคมที่สูงกว่า และแน่นอนว่าเพื่อใช้งานเป็นมีดที่ใช้งานด้านความคมครับ และแน่นอนอีกเช่นเดิมครับ มั่นใจว่าคนซื้อมีดเล่ม 2500 บาทมาคงไม่เอาไปสับกระดูกเลอะเทอะแน่นอนครับ เขาจึงตั้งคมมาพิเศษไม่ได้เผื่อให้เอาไปรับแรงกระแทกของคนใช้งานผิดประเภทครับ ข้อดีของมีดนี้คือ แข็ง องศาต่ำกว่าจึงคมกว่า และรักษาคมได้ดีขึ้นไปอีกครับ และก็ยังลับง่ายอยู่ครับ อาจจะยากกว่ามีดตลาดนัดบ้างแต่ก็เล้กน้อยครับ เพราะมีดแข็งกว่าครับ แต่ก็ยังไม่ถึงขนาดลับไม่เข้าครับ คราวนี้ถัดไปจะเป็นกลุ่มมีดโลหะพิเศษแล้วครับ คือแข็งกว่า 58 hrc ขึ้นไปครับ คราวนี้จะมีหลายรุ่นหลายเบอร์โลหะครับ และ มีความแข็งที่เป็นระดับ 58-60 hrc และ 60-62 hrc และ 62-64 hrc แยกออกเป็นสามกลุ่มระดับความแข็งอีกนะครับ อันนี้ขอไม่พูดถึงละเอียดมากนะครับ เพราะจะยาวเกิน นี่ก็ยาวมากแล้ว โลหะกลุ่มนี้เริ่มจะพิเศษเพราะความแข็งครับ ถ้ามีดสแตนเลสที่เขาเคยได้ยินว่าลับยาก ต้องเป็นกลุ่มนี้ครับ เพราะถ้าเทียบกับมีดตลาดนัดแล้ว ความแข็งอาจต่างกันได้เกิน 10 hrc เลยทีเดียว ห่างกันเยอะนะครับ แต่ไม่เป็นสนิมเหมือนกัน ดุจากภายนอก ด้วยสายตา คนไม่ชำนาญอาจจะจะแยกไม่ได้เลยทีเดียว ส่วนถ้าได้จับ ก็อาจจะพอบอกได้ว่ามีดแข็งผิดกัน และถ้าคนไม่ทราบหรือชำนาญพอ ก็ยังแยกความแข็งไม่ได้ครับ อาจจะต้องเข้าเครื่องวัดความแข็งกันเลยทีเดียว แล้วมีดกลุ่มนี้ดีอย่างไร ข้อดีคือ แข็งมากครับ โลหะพิเศษ รักษาคมได้ดีมาก และสามารถลับคมองศาต่ำพิเศษ เช่น 15-16 องศา คมใกล้ๆมีดโกนก็ยังไหวครับ แต่การใข้งานก็ต้องระวัง โลหะมีดกลุ่มนี้มีตั้งแต่ราคาสมเหตุสมผล และมีที่ถูกปั่นราคาไปจนเป็นมีดราคาหลักหมื่นครับ และแน่นอนครับ ว่าโลหะในกลุ่มนี้บางตัวก็จะลับง่ายกว่าอีกตัวครับ เช่น AUS8 ลับง่ายกว่า 440C เพราะ 440C แข็งกว่านิดนึง แต่ 9cr18mov ที่แข็งพอๆกับ 440c จะลับง่ายกว่า แต่มีดที่ทำจากโลหะทั้งสามตัวนี้อยู่ที่ ระดับ 58-60 HRC ทั้งสามเลยครับ คือถ้าทำกระบวนการอบชุบแข็งถูกต้องแล้วก็จะได้ความแข็งในกลุ่มพอๆกันครับ และถ้าเทียบการลับแล้ว ทุกตัวแม้จะลับง่ายกว่าอีกรุ่น แต่โลหะกลุ่มนี้แข็งชัดเจนครับ และลับยากกว่ามีดตลาดนัดแน่นอนครับ แต่การรักษาคมของมีดกลุ่มนี้ ถ้าใช้งานถูกต้องรักษาคมดีมากนะครับ แบบที่ว่าใช้กันสองเดือนไม่ต้องลับเลยทีเดียว และมีดยังแข็งสามารถลับองศาต่ำพิเศษและยังรักษาคมได้ดีอีกด้วยครับ ส่วนข้อเสียก็มีนะครับ ที่เขาบ่นกันนั่นแหละครับ คือลับยาก แต่ก็ไม่ได้ลับยากกว่ามีดดีๆมากนะครับ คือด้วยความแข็งทำให้หินกินมีดช้าหน่อย เราก็เพียงเพิ่มเวลาลับเข้าไปเท่านั้นเองครับ และด้วยที่มีดรักษาคมได้ดี เราลับนานขึ้นนิดนึงแต่ใช้ยาวครับ เป็นเดือนกว่าจะลับกันสักทีครับ เช่นแค่มีด 58 hrc ที่ผมลับใว้ใช้งานเองนะครับ ที่ตั้งคมพิเศษใว้ ใช้งานมา จะสามเดือนแล้วยังคมดีอยู่เลยครับ จริงๆลับใว้ตั้งแต่ตอนเปิดร้านกาแฟที่เจ้งไปตอนโควิดปีที่แล้ว จนถึงตอนนี้ยังไม่ได้ลับอีกทีเลยครับ แต่เพราะเอาเก็บใว้เกือบปีด้วยครับ เลยตัดเวลาออก นับเอาแค่เอาออกมาจากกล่องใช้อีกรอบน่ะครับ ร่วมสามเดือนแล้ว แต่ก็อาจจะเป็นเพราะผมทำครัวไม่บ่อยด้วยมั้งครับ แต่ที่แน่ๆคือยังไม่ต้องลับก็ยังคมใช้งานได้ดีครับ

โพสต์นี้ก็เป็นอีกโพสต์ที่ให้ข้อมูลนะครับ หวังว่าคงไขข้อข้องใจให้หลายท่านเกี่ยวกับมีดเล่มนี้ลับยาก ลับง่าย ลับได้ไหม แบบนั้นได้นะครับ

อ้อ ผมได้ติดภาพข้อมูลโลหะใบมีดยอดนิยมใว้ด้วยนะครับ โลหะในตารางมีส่วนผสมและข้อมูลความแข็งอบชุบใว้ด้วย แต่เหมือนที่บอกครับ ยังมีโลหะอีกหลายที่มา ที่มีคุณสมบัติไม่แพ้กัน และราคาต่างๆออกไปอีก ทั้งถูกกว่าและแพงกว่าด้วยครับ ก็เอาใว้ดูเป็นแนวทางนะครับ ข้อคิดเหมือนเดิมครับ ของถูกน้อยนักจะดี ของดีก็น้อยที่จะถูก แต่ของแพงก็ใช่ว่าจะดีเช่นกันครับแต่เพียงปกติแล้วของแพงมักจะดี แต่ที่ดีที่สุดคือของดีมีคุณภาพราคาสมเหตุสมผลครับ

ปล. มีดเป็นโลหะ เมื่อขัดแล้วเงาทำทรงสวย ดุภายนอกแล้วอาจจะแยกโลหะพิเศษกับโลหะธรรมดาไม่ออกครับ แม้แต่ช่างครับ จึงมีมากมายที่ปั่นราคา สร้างความเชื่อ และ ใช้ความไม่รู้ของเรา ให้หลงซื้อ โดยเฉพาะ การปั่นราคาไปแพงลิบ หรือแพงกว่าคุณสมบัติโลหะ จริงๆ ไม่ผิดนะครับ ทำธุรกิจ ต้องมีกำไร แต่ต้องมีกำไรและทำงานด้วยความรับผิดชอบและซื่อตรงครับ ( ที่ปล. นี้ใว้เพราะเจอบ่อยครับ )

รักษาสุขภาพทุกท่านนะครับด้วยความรักและห่วงใยครับ